Financiële markten maakten recent een fase van pure paniek door. Die paniek is het directe gevolg van onzekerheid over de toekomst.
Beurzen zijn -als je door de dagelijkse schommelingen heenkijkt- een soort rekenmachine die een waarde plakt op de toekomst van een onderneming. Maar hoe plak je een correcte waardering op de aandelen van een bedrijf dat vandaag stilligt, en misschien pas over een aantal maanden terugkeert naar zijn normale situatie? Financiële modellen weten geen raad met zo’n verstoring. Onzekerheid is immers de grootste vijand van de beurs.
Om die reden bieden ook de ongeziene steunmaatregelen van centrale banken en overheden voorlopig nog geen geruststelling. Zoals we eerder ook aanhaalden, zitten we met een consumentenprobleem. Mensen kopen minder ongeacht welke steunmaatregelen overheden en centrale banken bieden. Wanneer de bevolking het huis niet mag verlaten, tenzij voor cruciale verplaatsingen, heeft dit een terugslag op de economie & dus ook de beursgenoteerde bedrijven.
Anderzijds zien we dat, in het voorbeeld van China, concrete vooruitgang in de indijking van de epidemie tot een stabilisering van de beurzen leidt. De Chinese Shanghai Composite-index noteert op 23 maart aan een verlies van “slechts” -13% sinds het begin van het jaar; voor de Europese EuroSTOXX 50 index bedraagt het verlies bijna het drievoudige (- 33%). De combinatie van steunmaatregelen en een epidemie die geleidelijk onder controle komt, kan later op het jaar veel onzekerheid wegnemen, maar de timing daarvan is vandaag nog erg troebel.
Een ongeluk komt nooit alleen, en samen met de Corona-pandemie krijgen beleggers ook te maken met een prijsoorlog op de oliemarkt, tussen Saoedi-Arabië en Rusland. Mooi meegenomen in deze barre tijden, zo’n lagere olieprijs, zou men denken, maar de dalende olie-inkomsten zijn bijzonder slecht nieuws voor de energie-sector, een belangrijke sector op de aandelenmarkt. Voor gewone particulieren aan de benzinepomp daarentegen, zijn het happy days.
De lage olieprijzen echter tasten ook de kredietwaardigheid aan van heel wat kleinere oliebedrijven, met name zij die gespecialiseerd zijn in schalie-olie. De twijfel over zwakkere bedrijven blijft niet beperkt tot de energie-sector maar breidt zich uit naar alle bedrijven die de voorbije jaren overleefd hebben bij gratie van de zeer lage rente. Balanskwaliteit wordt opnieuw een beleggingsthema. Beleggers zullen niet langer bereid zijn financiële hocus-pocus te belonen, maar integendeel weer op zoek gaan naar gezonde, solide balansen met beheersbare schulden en stevige cashbuffers.
Eigen aan periodes van paniek is dat ook de zogenaamde “veilige havens” tijdelijk in de klappen delen. De wereldwijde paniek en onzekerheid door COVID-19 doet beleggers alles verkopen. Zo komen tijdens de paniek ook traditionele vluchthavens als goud en langlopende staatsobligaties onder druk.
De ervaring van eerdere crisissen leert dat dergelijke “alles moet weg”-fase van voorbijgaande aard is en dat de voordelen van diversificatie over uiteenlopende beleggingsvormen snel weer de bovenhand halen. Het engagement van de centrale banken om onbeperkte liquiditeit te verschaffen is daarbij cruciaal. Het gebrek aan liquiditeit in de markt heeft koersbewegingen veel heviger gemaakt.
Volatiliteit, of de mate waarin koersen bewegen, was jarenlang erg laag. Tijdens de stijgende marktpaniek heeft de volatiliteit een peil bereikt dat we niet meer zagen sinds de crisis van 2008-9. Extreme koersbewegingen vragen stalen zenuwen van de belegger, maar ze scheppen ook kansen. Wie de instap via een periodieke belegging in de tijd spreidt, maakt volatiliteit tot vriend en benut ook de zeer lage instapkoersen die tijdens deze periode tot stand komen.
